Na południowy wschód
Niemież

Niemież
Niemież – osiedle w Rejonie Wileńskim, położone przy drodze kolejowej na południowy wschód od Wilna. Jest to starostwo obejmujące sześć seniūnaitijos. Na północ od trasy  A3 Wilno – Mińsk leży część Niemieży, przyłączona do Wilna.
W osiedlu jest Szkoła Średnia im. Rafała Kalinowskiego, biblioteka, poczta. Na starym cmentarzu zachował się tatarski meczet; przy trasie A3, na wzgórzu widnieje zespół pałacowy, przy osiedlu jest cmentarz.
W XIX w. Niemież była jednym z ulubionych miejsc spotkań studentów Uniwersytetu Wileńskiego – filomatów i filaretów, którzy występowali zdecydowanie przeciwko rządom cara. Byli wśród nich Adam Mickiewicz, Tomasz Zan, Onufry Pietraszkiewicz, Jan Czeczot i in.
W ll. 1823–1832 w Niemieży żył profesor Piotr Sławiński, dyrektor Obserwatorium Astronomii Uniwersytetu Wileńskiego. Często gościł u siebie astronoma i matematyka Jana Śniadeckiego, botanika Stanisława Jundziłła, znanego architekta Karola Podczaszyńskiego.

Tatarzy w Niemieżu
Tatarzy osiedlili się w Niemieży w XI w. Był to wynik polityki Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda. Książę chciał, by Tatarzy strzegli granicy państwowej, dlatego osiedlał ich na terenach przygranicznych, przy zamkach i miastach. W 1397 r. chan Tochtamysz z rodziną oraz gronem wiernych wojowników przybył na Litwę. Przyjął go Witold i osiedlił nieopodal Wilna, w darze przekazał mu ziemie.  Tak powstaje Niemież – największe środowisko Tatarów na Litwie.
W 1684 r. zbudowano meczet, który później spłonął. Obecną świątynię muzułmańską w 1909 r.  ufunfował Aleksander Iliasewicz, pierwszy pielgrzym do Meki od niemieskich Tatarów. Wierni modlą się w meczecie tylko w piątki, gdy księżyc jest w fazie młodziku. Dzisiaj nie zbierają się bardzo licznie. Najwięcej wiernych świątyniaa zbiera podczas tradycyjnych świąt muzułmańskich, przyjeżdżają nawet Arabowie. Ceremonię świąt prowadzi Imam, pracuje on również we wsi Czterdzieści Tatarów (Keturiasdešimt Totorių). W Niemieżu mieszka jego zastępca.  Obecnie na Litwie są czynne cztery meczety, dwie znajdują się w Rejonie Wileńskim: jedna w Niemieżu, inna we wsi Czterdzieści Tatarów. Dookoła meczetu niemieskiego znajduje się stary cmentarz tatarski, zwany mizar lub zirec. W dniu dzisiejszym w Niemieżu mieszka 120 tatarów, ciągle żywe są tatarskie tradycje. 

Dwór w Niemieży
Dwór w Niemieży był zbudowany w XVI w. Na przeciągu wieków dwór zamieszkiwały znane litewskie rody; Radziwiłłowie, Sapiegowie, Chodkiewiczowie, Ogińscy, Tyszkiewiczowie. Obecny pałac w 1836 r. wzniósł Michał Tyszkiewicz.  Według spisu inwentarza z 1860 r. zespół pałacowy obejmował murowany gmach podstawowy, zdobiony portykiem o czterech kolumnach, na zapleczu był taras. Na piętrze pałacu była kaplica, wyżej – magazyny. Do 1928 r. dwór należał do Benedykta Tyszkiewicza, następnie nabywa go M.Bochwic. Właśnie on ze stawu w parku tworzy trzy zbiorniki wodne do hodowli ryby. Po II Wojnie Światowej M.Bochwic emigruje do Polski. W 1939 r. większość dzieł sztuki oraz przedmiotów o wartości historycznej była znacjonalizowana i wywieziona w nieznanym kierunku, prawdopodobnie część trafiła do Niemiec. Ziemia i zabudowania przejął radziecki kołchoz, pałac, oficynę i stajnie – Ministerstwo Łączności Litwy Radzieckiej. Do dnia dzisiejszego zespół pałacowy zachował się, na razie jest w opłakanym stanie, park zaś został zniszczony, gdy budowano trasę Wilno - Mińsk.